Czym jest przodozgryz i jak go leczyć?

Wady zgryzu, czyli zaburzenia w budowie i czynności jamy ustnej, są problemem dotykającym dużą liczbę osób. Mówi się tu nawet o 40−60% populacji. Część zaburzeń uwarunkowana jest genetycznie, niektóre powstają z przyczyn zewnętrznych. W poniższym artykule omawiamy przyczyny, objawy oraz metody leczenie wady zgryzu, jaką jest przodozgryz.

Czym jest przodozgryz?

Warto zacząć do tego, że istnieje kilka wad zgryzu nazywanych przodozgryzem, które występują zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Zaburzenia ta charakteryzują się nadmiernym wysunięciem do przodu dolnego łuku zębowego lub jego przedniego odcinka. Oznacza to, że u osób borykających się z przodozgryzem przednie zęby dolne znajdują się przed górnymi. Najczęściej wyróżnia się trzy rodzaje przodozgryzu:

• przodozgryz całkowity – wysunięcie dolnego łuku zębów względem górnego,
• przodozgryz częściowy – wysunięcie przedniego odcinka dolnego łuku zębów,
• przodozgryz rzekomy – sytuacja, w której prawidłowo ustawiony łuk dolny zębów sprawia wrażenie wysuniętego, ponieważ wcześniej doszło do zahamowania doprzedniego wzrostu szczęki.

Około 9% zdiagnozowanych wad zgryzu stanowią właśnie przodozgryzy. O tym, jakie są przyczyny tego rodzaju zaburzeń, opowiemy w dalszej części artykułu.

Przodozgryz – przyczyny

Przodozgryzy należą do zaburzeń, których występowanie może być uwarunkowane genetycznie, ale nie jest to zasadą. Do przyczyn przodozgryzów u dzieci należeć mogą także czynniki środowiskowe, takie jak zgrzytanie zębami, ssanie kciuka, ssane języka lub dolnej wargi, zbyt długie korzystanie ze smoczka, nadmierne naciskanie językiem na zęby. Okazuje się także, że karmiąc dziecko butelką po okresie niemowlęcym, narażamy je na rozwój przodozgryzu. Niestety do nadmiernego wysunięcia dolnego łuku zębów mogą doprowadzić także mniej oczywiste czynniki. Mowa tu na przykład o przedwczesnej utracie zębów mlecznych czy ustawianiu głowy niemowlaka do snu na zbyt wysokiej poduszce. Co więcej, ryzyko wystąpienia przodozgryzu okazuje się większe u osób, które oddychają przez usta. Wada zgryzu może być też zaburzeniem towarzyszącym. Często obserwuje się ją u osób cierpiących na schorzenia, takie jak zespół Downa, zespół Aperta czy achondroplazja.

Przodozgryz – objawy

Zazwyczaj zauważenie prawdopodobieństwa występowania przodozgryzu jest dość proste – szybko można zaobserwować wysunięcie dolnej wargi lub wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej. Osoby zmagające się z przodozgryzem często mają wydłużony dolny odcinek twarzy i wklęsły profil. U niektórych zaburzenie budowy jamy ustnej może wywołać trudności z oddychaniem, przeżuwaniem pokarmów, a nawet wypowiedzeniem niektórych słów. Mało kto czuje się z tym schorzeniem komfortowo, nawet jeśli jest to tylko kwestia estetyczna – przodozgryz optycznie postarza, ponieważ sprawia, że wyraz twarzy wydaje się surowszy. Warto wiedzieć, że istnieją także innej rodzaje przodozgryzu, czyli przodożuchwia. W przypadku przodożuchwia czynnościowego u pacjenta występuje wysunięcie żuchwy bez zmian w jej budowie. Inaczej sprawy się mają, jeśli rozwinie się przodożuchwie morfologiczne, które jest wrodzone i powoduje nieodwracalne zmiany w budowie żuchwy. W celu rozpoczęcia leczenia przodozgryzu najpierw trzeba precyzyjnie określić jego rodzaj. Tym zajmie się rzetelny lekarz stomatologii pracujący w placówce medycznej, którą może być na przykład gabinet dentystyczny w Rabce-Zdroju.

Przodozgryz – leczenie u dzieci i dorosłych

Im szybciej rozpocznie się leczenie przodozgryzu, tym lepiej. Najlepsze efekty są zauważalne, gdy leczy się przodozgryz u dzieci będących w wieku 5−10 lat. Oczywiście później również można leczyć przodozgryz, ale bywa, że wymaga to znacznie radykalniejszych ruchów, takich jak na przykład operacja chirurgiczna. Przodozgryz u dzieci zazwyczaj leczony jest za pomocą aparatu ortodontycznego ruchomego. Jeśli pacjent nosi go sumiennie i regularnie pojawia się w gabinecie dentystycznym, ma spore szanse na wyleczenie wady zgryzu. W przypadku osób, które mają już uzębienie stałe, można zastosować stały aparat na zęby. Jeśli stomatologiczne leczenie zostanie uzupełnione o ćwiczenia, jest szansa na wyleczenie przodozgryzu bez operacji. Ważne jest to, by pamiętać, że każdy pacjent jest inny i wymaga odmiennego leczenia. Dlatego nie należy martwić się na zapas ani samodzielnie oceniać tego, jak będzie przebiegało leczenie przodozgryzu. Zdecydowanie lepiej jest udać się do specjalisty, który oceni rodzaj i stopień zaawansowania przodozgryzu, po czym zaplanuje dalsze działanie. W gabinecie stomatologicznym w Rabce-Zdroju leczenie przodozgryzu to chleb powszedni. Naprawdę nie ma się czym martwić, wystarczy zaufać lekarzom.

Aparat ortodontyczny na przodozgryz

Najlepszą alternatywą dla operacji okazuje się aparat ortodontyczny na przodozgryz. Zaleca się, by zdiagnozowany pacjent odbył również wizytę u logopedy i laryngologa. Ma to na celu rozpoznanie czynników, które przyczyniają się do rozwoju przodozgryzu, i zaplanowanie działania, dzięki któremu będzie można się tych czynników pozbyć. U najmłodszych dzieci stosuje się aparaty ruchome typu reteiner. U starszych zaleca się płytowe aparaty wyjmowane. Czasem trzeba uzupełnić ich działanie o elementy hamujące doprzedni wzrost żuchwy. Aparat stały to propozycja dla nastolatków i dorosłych. Warto pamiętać o tym, żeby zachować czujność także po zakończeniu leczenia. Czynniki, takie jak na przykład rozwój zębów ósmych, stymulują dalszy wzrost żuchwy. U osób dorosłych można także zastosować aparat ortodontyczny cienkołukowy. Czasem konieczne okazuje się wykonanie kamuflażu ortodontycznego lub operacji.

Ćwiczenia na przodozgryz

Ćwiczenia na przodozgryz najczęściej są działaniem uzupełniającym podstawowe leczenie. Ich stosowanie może skutecznie hamować rozwój wady zgryzu lub wspomagać odwrócenie zmian, które już zaszły. Do najczęściej wybieranych ćwiczeń na przodozgryz należą: wysuwanie żuchwy przed górne siekacze, uciskanie dolnych siekaczy ku tyłowi oraz dmuchanie z wysuniętą do przodu żuchwą. Oczywiście to tylko przykłady. Stomatolog lub ortodonta prowadzący leczenie może polecić również inne ćwiczenia odpowiednie do indywidualnej sytuacji pacjenta, a także określić, z jaką częstotliwością należy je wykonywać.

Jako że przodozgryz może być dziedziczny, zaleca się osobom, które się z nim zmagają, baczne obserwowanie swoich dzieci. Jeśli również mają one wadę zgryzu, można szybko ją wyleczyć, pod warunkiem że zacznie się działać odpowiednio wcześnie.