Retainery czyli druty retencyjne. Kiedy nosić aparat retencyjny?

Spory procent dzieci i młodzieży – ale także osób dorosłych – ma wyraźny problem z krzywym zgryzem i nierównymi zębami. Ratunkiem jest w tym wypadku założenie specjalistycznego aparatu ortodontycznego, który skutecznie likwiduje niepożądane wady zgryzu. Aparat nosić można przez kilka miesięcy, a nawet kilka lat, w zależności od tego, jak poważna jest wada. Po jego ściągnięciu można już cieszyć się estetycznym efektem prostego zgryzu i zębów, jednak w celu jego utrwalenia, warto podjąć jeszcze jeden, istotny krok, jakim jest retencja.

Czym jest retencja i dlaczego jest potrzebna?

Retencja to specjalny proces, który ma na celu utrzymanie efektów, uzyskanych dzięki noszeniu aparatu ortodontycznego. Świeżo po ściągnięciu aparatu nasze zęby zyskują swego rodzaju możliwość do powrotu do swoich pierwotnych pozycji. Szczególnie w przypadku, gdy bardzo długo pozostawały one w złym ułożeniu, zęby będą dążyć do przywrócenia swojego naturalnego położenia. Rozwiązaniem tego problemu jest właśnie retencja, która dodatkowo stabilizuje zęby, nie dopuszczając do ich ponownego przemieszczania się.

Co to jest drut retencyjny (retainer)? Jak zbudowany jest aparat retencyjny i jak działają druty retencyjne?

Dzięki swojej starannie opracowanej budowie aparat retencyjny jest w stanie skutecznie zahamować niepożądane przemieszczanie się świeżo skorygowanych zębów. Aby był on w pełni skuteczny, aparat retencyjny musi być dokładnie dopasowany do indywidualnych potrzeb. W tym celu należy skonsultować się ze swoim ortodontą, który na podstawie wiedzy o naszym leczeniu, stopniu wady zgryzu i czasu noszenia podstawowego aparatu dobierze dla nas tak zwane druty retencyjne.

Rodzaje aparatów retencyjnych - czym się od siebie różnią?

Wszystkie dostępne aparaty retencyjne podzielić można na dwie podstawowe kategorie: aparaty stałe i ruchome, inaczej nazywane także zdejmowanymi. To, jaki rodzaj aparatu retencyjnego powinniśmy nosić, zależy od opinii i decyzji naszego ortodonty, który na podstawie historii naszego leczenia, dobierze dla nas najlepsze z możliwych rozwiązań.

Stały aparat retencyjny

Rozwiązanie kryjące się pod nazwą stałego aparatu retencyjnego to po prostu drut retencyjny. Ten rodzaj dodatkowego wsparcia ortodontycznego przyklejany jest do zębów, po ich wewnętrznej stronie. Mimo iż nie jest on tak rozbudowany, jak podstawowy aparat na zęby, drut retencyjny może w wiązać się z pewnymi trudnościami w utrzymaniu higieny zębów. Bardzo ważne jest również stałe kontrolowanie stanu swoich zębów, gdyż w przypadku drutu retencyjnego może dojść do osadzania się kamienia. Wystarczy jednak starannie dbać o higienę i pielęgnację jamy ustnej, aby zapomnieć o mankamentach tego rozwiązania, skupiając się wyłącznie na walorach; a są nimi przede wszystkim wygoda, wiążąca się z brakiem konieczności stałego pamiętania o zakładaniu i ściąganiu aparatu oraz jego czyszczeniu. Ponadto druty retencyjne, mocowane po wewnętrznej stronie zębów są zupełnie niewidoczne, dzięki czemu możemy w pełni cieszyć się estetyką swoich prostych zębów.

Przezroczyste płytki termoformowalne

Alternatywnym rozwiązaniem są przezroczyste płytki termoformowalne. Ten rodzaj aparatu to aparat retencyjny zdejmowany, który początkowo pacjenci noszą zarówno w dzień, jak i w nocy, w późniejszym czasie ograniczając się jedynie do zakładania ich przed snem. Płytki są niemal całkowicie transparentne, a co za tym idzie także niewidoczne na zębach. Nosi się je wygodnie, jednak mają one także swoje minusy. Przede wszystkim, nie są tak trwałe, jak chociażby stałe druty – zdarza się, że żółkną lub pękają, w związku z czym wymagają wymiany na nowy egzemplarz.

Akrylowe płytki Hawleya

Trzecim rodzajem aparatu retencyjnego są płytki Hawleya. Wykonane z akrylu, są wygodne i pozwalają na zachowanie pełnej swobody jedzenia, ale także kontaktów okluzyjnych, czyli tak zwanego dogryzienia się powierzchni żujących szczęki. Płytki Hawleya przeznaczone są głównie do stosowania na noc.

Drut retencyjny - jak długo nosić?

Na to pytanie trudno jest odpowiedzieć jednoznacznie. Czas noszenia aparatu retencyjnego uzależniony jest bowiem od kilku czynników. Przede wszystkim są to wiek i predyspozycje pacjenta, a także stopień wady zgryzu, która była leczona. Jeśli pacjent przez całe życie borykał się z krzywym zgryzem i nieprawidłowo rosnącymi zębami, a do ortodonty zgłosił się po 30. albo 40. roku życia, zarówno czas noszenia aparatu ortodoncyjnego, jak i późniejszej retencji z całą pewnością będzie stosunkowo długi. Zupełnie inaczej może to wyglądać w przypadku pacjentów w wieku nastoletnim, których zęby nie zdążyły jeszcze tak mocno utrwalić się w swoim nieprawidłowym ułożeniu.

Zdarza się, że nawet leczenie przy pomocy aparatu i dodatkowego aparatu retencyjnego może nie przynieść pożądanych rezultatów lub dać je wyłącznie na pewien czas. Przyczyną takich sytuacji mogą być dodatkowe wady budowy jamy ustnej czy zaburzenia anatomiczne narządu mowy, na przykład nieprawidłowa pozycja języka. W takiej sytuacji należy oprócz leczenia ortodontycznego, zastosować również terapię logopedyczną, a w ekstremalnych przypadkach nawet chirurgiczną.

Jak czyścić aparat retencyjny i dbać o zęby w czasie jego noszenia?

Bardzo ważne w przypadku aparatów retencyjnych, jest ich właściwe i regularne noszenie, ale także utrzymanie ich nienagannej czystości. Właściwa higiena aparatu retencyjnego ma ogromny wpływ zarówno na jego żywotność i wydajność, jak również na higienę i zdrowie naszej jamy ustnej.

Zupełnie inaczej przebiega czyszczenie aparatu stałego, inaczej natomiast modeli zdejmowanych, jednak niezależnie od posiadanego rodzaju aparatu, jest to kwestia szczególnie istotna.

Aparat stały, czyli tak zwane druty retencyjne należy czyścić regularnie, podczas mycia zębów. W tym celu warto używać specjalnej szczoteczki międzyzębowej oraz pasty, a także płynu do płukania ust i nici dentystycznej. Warto wybierać produkty głęboko oczyszczające, które posiadają także właściwości zwalczające kamień. Stały aparat retencyjny wymaga dokładnego i skutecznego mycia, jednak należy pamiętać, aby robić to w sposób umiejętny i delikatny, tak aby nie uszkodzić jego konstrukcji.

Nieco łatwiej utrzymanie higieny wygląda w przypadku zdejmowanych aparatów retencyjnych. Modele te należy ściągnąć z zębów i dokładnie oczyścić przy pomocy specjalnej szczoteczki. Efekt możemy wzmocnić także dodatkowo korzystając z czyszczącego środka musującego, do mycia aparatów retencyjnych. Kapsułkę należy rozpuścić w wodzie, a następnie w gotowej mieszance umieścić aparat i pozostawić na kilkanaście minut. Po wyjęciu aparat należy starannie opłukać pod bieżącą wodą.

Ile kosztuje aparat na zęby retencyjny?

Podobnie, jak czas noszenia aparatu retencyjnego, także i jego cena nie jest stała. Aparat retencyjny nie należy jednak do tanich urządzeń, gdyż jego cena waha się zazwyczaj pomiędzy 600 a 1000 zł w przypadku aparatu stałego. Nieco tańszą opcją są rozwiązania ruchome, jednak i one wymagają zazwyczaj wydatku rzędu kilkuset złotych. Wszystko jednak zależne jest od indywidualnej sytuacji pacjenta, ale także o konkretnego gabinetu ortodontycznego oraz jego lokalizacji.

Jaki aparat retencyjny wybrać?

Wybór konkretnego rodzaju aparatu retencyjnego zależy w dużej mierze od sytuacji pacjenta oraz decyzji specjalisty. To ortodonta ma bowiem za zadanie dokładnie ocenić stan zgryzu i zębów pacjenta po ściągnięciu aparatu, a następnie odpowiednio dopasować dla niego właściwy, optymalny aparat retencyjny. Warto więc decyzję tę pozostawić prowadzącemu nasze leczenie specjaliście.