Zgrzytanie zębami (bruksizm) – czy to powód do wizyty u stomatologa?

Zgrzytanie zębami, inaczej bruksizm, to uciążliwa dolegliwość, którą na początku trudno rozpoznać. Zwykle pierwszym objawem jest nocne zgrzytanie zębami, którego osoba chora może nie słyszeć. Bruksizm często ma podłoże psychosomatyczne i wymaga leczenia, gdyż w dłuższej perspektywie może wpływać na zdrowie zębów, dziąseł, a także kondycję stawu skroniowo-żuchwowego.

Czym dokładnie jest bruksizm i z czego wynika? Jak przy problemie zgrzytających zębów może pomóc stomatolog? Sprawdź odpowiedzi!

Zgrzytanie zębami – czym jest bruksizm?

Bruksizm to sytuacja, w której dochodzi do mimowolnego zaciskania szczęki i zgrzytania zębami. Spowodowane jest to przede wszystkim zgromadzonym napięciem w mięśniach żuchwy.

Ruch ten nie jest kontrolowany przez daną osobę i nasila się m.in. podczas snu. Niekontrolowane zgrzytanie zębami to przede wszystkim problem psychosomatyczny, spowodowany nagromadzeniem się stresu i napięciem mięśniowym.

Ze względu na fakt, iż stres staje się coraz częściej nieodłącznym elementem stylu życia, schorzenie to dotyka coraz większą liczbę osób. Nieleczony bruksizm wpływa na gorszą kondycję uzębienia, a także może sprzyjać schorzeniom stawu skroniowo-żuchwowego.

Zgrzytanie zębami – z czego wynika? Przyczyny

Główną przyczyną niekontrolowanego zgrzytania zębami jest napięcie mięśniowe, zgromadzone na skutek stresu. W związku z tym czynnik ten wymienia się jako główną przyczynę bruksizmu. Jednak oprócz tego istnieje kilka innych źródeł tej dolegliwości. Należą do nich:

• wady zgryzu i wynikające z tego napięcie mięśniowe,
• zabiegi w obrębie jamy ustnej lub zębów, np. usunięcie ósemek,
• refluks żołądkowy.

Przyczyną problemów z niekontrolowanym zgrzytaniem zębami mogą być również schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego, np. jego stany zwyrodnieniowe, zaburzenia w ruchomości czy ich asymetria. Co istotne, zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego mogą być zarówno przyczyną, jak i konsekwencją niekontrolowanego zgrzytania zębami.

U osób zmagających się z bruksizmem bardzo często można zaobserwować inne, nawykowe czynności związane z pracą żuchwy, np. nadmierne żucie gumy.

Zgrzytanie zębami – skutki nieleczenia dolegliwości

Niekontrolowane zgrzytanie zębami może wydawać się niezbyt groźną dolegliwością zdrowotną. Nic bardziej mylnego – zaniedbanie tego schorzenia może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Wśród głównych skutków wymienia się:

• problemy z dziąsłami, m.in. proces recesji, czyli cofania się tkanki dziąseł, co prowadzi do odsłonięcia korzeni zębowych, a to z kolei pozbawia zęby stabilizacji i niesie duże ryzyko ich wypadania;
• bezpośrednie zagrożenie dla kondycji zębów, np. ich pękanie, utrata prawidłowych czynności (starcie się zębów), a także większe ryzyko do złamań zębów na skutek ich osłabienia;
• zaburzenia pracy stawu skroniowo-żuchwowego.

Zgrzytanie zębami – objawy towarzyszące

Utrzymująca się tendencja do niekontrolowanego zgrzytania zębami nasila dolegliwości, jak bóle w obrębie karku czy migreny, a także sprzyja innym dolegliwościom bólowym, np. w obrębie pleców, uszu lub barków.

Mogą wystąpić również takie objawy, jak:

• krwawienie zębów podczas ich szczotkowania,
• szumy uszne,
• ograniczenia ruchomości stawu skroniowo-żuchwowego lub utrata płynności w tym ruchu, tendencja do uczucia „przeskakiwania” stawu w trakcie spożywania pokarmu;
• nadwrażliwość zębów i dziąseł.

Nasilający się bruksizm może wpływać również na codzienne samopoczucie i sprzyjać problemom z zasypianiem.

Jak sobie radzić ze zgrzytającymi zębami?

Aby poradzić sobie z problemem zgrzytających zębów, należy zacząć od ustalenia przyczyny. W przypadku zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego konieczne mogą być odpowiednie kroki, np. związane ze zmianami zwyrodnieniowymi.

Jednak ze względu na fakt, iż najczęstszym źródłem problemu z niekontrolowanym zgrzytaniem zębami są napięcia mięśniowe, które również mogą wynikać z zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego, zaleca się tzw. fizjoterapię stomatologiczną.

Jest to pewien element rehabilitacji, skoncentrowany na rozluźnieniu mięśni żuchwy. Do rozluźnienia tych struktur podchodzi się wieloczynnikowo. Przede wszystkim jedną z metod jest technika manualna, czyli masaż napiętych mięśni.

Fizjoterapię stomatologiczną, jak sama nazwa wskazuje, przeprowadza specjalista stomatolog. Oprócz masażu może on zalecić zastosowanie na noc tzw. szyny relaksacyjnej.

W przypadku szyn relaksacyjnych pacjent może skorzystać z tzw.:

• szyn trwałych, które są wykonywane w gabinecie stomatologicznym i idealnie są dopasowane do uzębienia, a także charakteryzują się dużą trwałością;
• szyn miękkich, które należy samodzielnie wymodelować, dopasowując do swojego uzębienia.

Oprócz tego pacjentom z bruksizmem zaleca się konsultację psychoterapeutyczną, zwłaszcza gdy przyczyną problemu jest nadmierne napięcie i stres.

Zgrzytanie zębów – jak dokładnie przebiega fizjoterapia stomatologiczna?

Fizjoterapia stomatologiczna to proces, który rozpoczyna się od konsultacji z pacjentem i wykonania odpowiednich badań oglądowych. Jeśli dentysta uzna to za zasadne, może zalecić również np. badanie pantomograficzne (RTG szczęki i stawu skroniowo-żuchwowego).

Następnie na tej podstawie stomatolog przygotowuje konkretny plan działania, który zawiera m.in. elementy terapii, takie jak:

• ćwiczenia,
• szyny relaksacyjne,
• masaż.

Ćwiczenia dobierane są indywidualnie do problemu pacjenta. Mobilizacja mięśni obejmuje m.in. masaż tkanek w obrębie ust, dziąseł, a także w niektórych miejscach na kręgosłupie.

Jeśli problem zgrzytających zębów dotyczy Ciebie, to w okolicach Rabki-Zdroju, Nowego Targu i Zakopanego znajdziesz gabinet Orto-Smile, gdzie specjaliści precyzyjnie określą Twój problem i przygotują indywidualny plan działania w oparciu o elementy fizjoterapii stomatologicznej. Nie czekaj i odzyskaj kontrolę nad swoją żuchwą!